Innoveren. Voor heel veel mensen (en leerkrachten, leerkrachten zijn ook mensen) klinkt het eng. Mensen willen immers niks nieuws, zijn bang voor verandering en houden vast aan hun conservatieve gedachtegang. Nieuwe dingen kunnen immers fout gaan en dat is niet goed. In deze blogpost ga ik me richten op innovatie binnen het onderwijs. Waar komt innovatie eigenlijk vandaan en welke dingen zijn belangrijk? Vijf apen hebben laten zien hoe moeilijk innoveren is. Hun voorbeeld kan voor veel mensen confronterend zijn, maar zeker leerzaam.
Voordat ik laat weten hoe het experiment met de apen ging ga ik eerst wat dieper in op de innovatietheorie van Rogers.
Volgens Rogers (1995) is de samenleving te verdelen in 5 verschillende groepen. In de kleinste groep zit 2,5% van alle mensen. Deze mensen worden de innovators genoemd. Ze staan vooraan bij de nieuwste producten en proberen die als eerste uit. De groep die daarna kom zijn de early adopters. Deze kijken de kat uit de boom maar zijn wel vrij snel bij de nieuwste producten. De naam zegt het natuurlijk al, ze pakken de nieuwe producten vroeg op. Deze groep omvat ongeveer 13,5% van de samenleving. Daarna komen de twee grootste groepen. Beide groepen omvatten 34% en worden de Early Majority en de Late Majority genoemd. Deze groep bevat de meerderheid van de samenleving. Het product wordt in deze groepen wereldwijd bekend en bijna iedereen maakt er van gebruik of gaat er van gebruik maken. Het verhaal wordt afgesloten door de laggards. Deze volgen als allerlaatste, op het moment dat er eigenlijk al weer nieuwere producten zijn.
Naar mijn mening moet in het onderwijs een verschuiving plaats gaan vinden. Door het hoge aantal leerkrachten op leeftijd ligt de verdeling naar mijn mening in het onderwijs heel anders. De groep late majority en laggards is denk ik veel groter. Veel leerkrachten zullen het risico van fouten maken niet willen nemen. Het uitproberen van nieuwe dingen betekent namelijk ook dat er dingen fout kunnen gaan. Mijn ervaring leert me dat veel leerkrachten het risico niet durven te nemen. "Als leerkracht moet ik nog zoooo veel doen, dit kan ik er niet ook nog bij hebben". Mijn boodschap rondom innoveren is; break through the pattern. Laat je dagelijkse patroon gaan en probeer iedere dag iets nieuws uit. Als je geen nieuwe dingen uitprobeert zul je er nooit achter komen wat de mogelijkheden zijn die binnen handbereik liggen. Dat het management hier een hele belangrijke taak in heeft mag duidelijk zijn. Er wordt vaak wel gezegd dat er geïnnoveerd moet worden, maar op het moment dat iemand met een goed idee komt moet het eerst langs verschillende personen voordat het eventueel goedgekeurd wordt. Dit leg ik graag uit aan de hand van een voorbeeld, een voorbeeld met 5 apen.
Stel jezelf een kooi voor, een kooi met 5 apen. In de kooi staat een trap en bovenaan de trap ligt een tros met bananen. Eén van de 5 apen loopt de trap op en op het moment dat hij op de trap loopt worden hij en de andere 4 apen helemaal nat gespoten met koud water. De aap gaat snel van de trap af en het spuiten van water houdt meteen op. De verleiding voor de andere apen wordt te groot en even later loopt ook een andere aap de trap op. De situatie herhaalt zich, want alle apen worden opnieuw nat gespoten met koud water. Maar als aap nummer drie even later omhoog probeert te klimmen richting de bananen, wordt hij door de andere 4 apen omlaag getrokken en geslagen, ze willen immers niet nog een keer nat worden.
Na verloop van tijd wordt een van de apen uit de originele bezetting vervangen door een nieuwe aap. Deze aap kent de situatie niet en ruikt de bananen. Hij loopt richting de trap en naïef als hij is probeert 'ie de trap op te klimmen. De andere apen merken het, trekken hem van de trap af en slaan deze aap ook. Ook een tweede aap uit de originele bezetting wordt verwijderd en vervangen door een nieuwe en de situatie herhaalt zich. Ook deze aap ruikt de bananen, klimt de trap op, wordt er af gehaald en ook hij wordt geslagen door de andere apen.
Nu wordt het interessant want het experiment vervolgt zichzelf namelijk. Als als laatste ook de laatste aap uit de originele bezetting wordt vervangen door een nieuwe zit er namelijk geen enkele aap meer in de kooi die ooit is nat gespoten. Wel zijn ze allemaal geslagen door minimaal één van de apen die ooit nat zijn geworden. Ze hebben allemaal geleerd om de trap niet te beklimmen. Als de laatste nieuwe aap de trap op probeert te klimmen trekken de vier (vervangen) apen ook deze aap van de trap af en slaan hem. Als je aan die vier apen zou vragen waarom ze dat deden zal het antwoord zijn: "geen idee, zo werkt het hier" (klinkt herkenbaar hè).
De boodschap moge duidelijk zijn. Stap ook een keer buiten de gebaande paden en ontdek wat een klein beetje vernieuwing al niet kan doen. Het kan misschien eng zijn, maar Baz Luhrmann schreef niet voor niks in 1999 in zijn nummer 'everybody's free to wear sunscreen' al, "do something that scares you, everyday". Fouten zijn er om gemaakt te worden, mensen!
Volgens Rogers (1995) is de samenleving te verdelen in 5 verschillende groepen. In de kleinste groep zit 2,5% van alle mensen. Deze mensen worden de innovators genoemd. Ze staan vooraan bij de nieuwste producten en proberen die als eerste uit. De groep die daarna kom zijn de early adopters. Deze kijken de kat uit de boom maar zijn wel vrij snel bij de nieuwste producten. De naam zegt het natuurlijk al, ze pakken de nieuwe producten vroeg op. Deze groep omvat ongeveer 13,5% van de samenleving. Daarna komen de twee grootste groepen. Beide groepen omvatten 34% en worden de Early Majority en de Late Majority genoemd. Deze groep bevat de meerderheid van de samenleving. Het product wordt in deze groepen wereldwijd bekend en bijna iedereen maakt er van gebruik of gaat er van gebruik maken. Het verhaal wordt afgesloten door de laggards. Deze volgen als allerlaatste, op het moment dat er eigenlijk al weer nieuwere producten zijn.
Naar mijn mening moet in het onderwijs een verschuiving plaats gaan vinden. Door het hoge aantal leerkrachten op leeftijd ligt de verdeling naar mijn mening in het onderwijs heel anders. De groep late majority en laggards is denk ik veel groter. Veel leerkrachten zullen het risico van fouten maken niet willen nemen. Het uitproberen van nieuwe dingen betekent namelijk ook dat er dingen fout kunnen gaan. Mijn ervaring leert me dat veel leerkrachten het risico niet durven te nemen. "Als leerkracht moet ik nog zoooo veel doen, dit kan ik er niet ook nog bij hebben". Mijn boodschap rondom innoveren is; break through the pattern. Laat je dagelijkse patroon gaan en probeer iedere dag iets nieuws uit. Als je geen nieuwe dingen uitprobeert zul je er nooit achter komen wat de mogelijkheden zijn die binnen handbereik liggen. Dat het management hier een hele belangrijke taak in heeft mag duidelijk zijn. Er wordt vaak wel gezegd dat er geïnnoveerd moet worden, maar op het moment dat iemand met een goed idee komt moet het eerst langs verschillende personen voordat het eventueel goedgekeurd wordt. Dit leg ik graag uit aan de hand van een voorbeeld, een voorbeeld met 5 apen.
Stel jezelf een kooi voor, een kooi met 5 apen. In de kooi staat een trap en bovenaan de trap ligt een tros met bananen. Eén van de 5 apen loopt de trap op en op het moment dat hij op de trap loopt worden hij en de andere 4 apen helemaal nat gespoten met koud water. De aap gaat snel van de trap af en het spuiten van water houdt meteen op. De verleiding voor de andere apen wordt te groot en even later loopt ook een andere aap de trap op. De situatie herhaalt zich, want alle apen worden opnieuw nat gespoten met koud water. Maar als aap nummer drie even later omhoog probeert te klimmen richting de bananen, wordt hij door de andere 4 apen omlaag getrokken en geslagen, ze willen immers niet nog een keer nat worden.
Na verloop van tijd wordt een van de apen uit de originele bezetting vervangen door een nieuwe aap. Deze aap kent de situatie niet en ruikt de bananen. Hij loopt richting de trap en naïef als hij is probeert 'ie de trap op te klimmen. De andere apen merken het, trekken hem van de trap af en slaan deze aap ook. Ook een tweede aap uit de originele bezetting wordt verwijderd en vervangen door een nieuwe en de situatie herhaalt zich. Ook deze aap ruikt de bananen, klimt de trap op, wordt er af gehaald en ook hij wordt geslagen door de andere apen.
Nu wordt het interessant want het experiment vervolgt zichzelf namelijk. Als als laatste ook de laatste aap uit de originele bezetting wordt vervangen door een nieuwe zit er namelijk geen enkele aap meer in de kooi die ooit is nat gespoten. Wel zijn ze allemaal geslagen door minimaal één van de apen die ooit nat zijn geworden. Ze hebben allemaal geleerd om de trap niet te beklimmen. Als de laatste nieuwe aap de trap op probeert te klimmen trekken de vier (vervangen) apen ook deze aap van de trap af en slaan hem. Als je aan die vier apen zou vragen waarom ze dat deden zal het antwoord zijn: "geen idee, zo werkt het hier" (klinkt herkenbaar hè).
De boodschap moge duidelijk zijn. Stap ook een keer buiten de gebaande paden en ontdek wat een klein beetje vernieuwing al niet kan doen. Het kan misschien eng zijn, maar Baz Luhrmann schreef niet voor niks in 1999 in zijn nummer 'everybody's free to wear sunscreen' al, "do something that scares you, everyday". Fouten zijn er om gemaakt te worden, mensen!